Doelen stellen en volhouden: een praktische gids
In dit artikel leer je op een duidelijke en vriendelijke manier hoe je doelen kunt stellen en volhouden. We combineren de OGW methode met principes uit de positieve psychologie en geven praktische handvatten zoals SMART+, progressiegericht werken en een waardendagboek. Daarnaast leggen we uit hoe dopamine en de voorfrontale hersenen jouw planning en doorzettingsvermogen beïnvloeden, zodat je betere keuzes maakt en gemotiveerd blijft.
Doelen stellen is meer dan dromen; het is een praktische vaardigheid die je dagelijks helpt richting te geven aan je keuzes en acties. In dit artikel leer je hoe je met de OGW-methode en de ideeën uit de positieve psychologie duidelijke doelen kunt formuleren en stap voor stap kunt volhouden. OGW staat voor oriënteren, gedragskeuzes maken en willen volhouden; drie fasen die je helpen je doel scherp te krijgen, concrete acties te plannen en gemotiveerd te blijven. Positieve psychologie richt zich op sterke punten en wat vaak wél werkt, zodat je meer krachten voelt en minder snel in eindeloze uitstel terechtkomt. We kijken ook naar wat er in je lijf gebeurt als je aan een doel werkt, wat je helpt om verantwoorde keuzes te maken en vol te houden.
Drie eenvoudige stappen die richting geven aan doelen
De OGW-methode biedt een duidelijke route naar betere doelen en meer volharding. Ten eerste Oriënteren: neem de tijd om echt te onderzoeken wat voor jou belangrijk is en welke waarden jouw doel ondersteunt. Schrijf een korte omschrijving van het gewenste eindpunt en de redenen waarom dit voor jou van betekenis is. Ten tweede Gedragskeuzes maken: kies concrete, haalbare acties die je in de komende week kunt uitvoeren en die direct bij je doel passen. Dit maakt de stap kleiner en haalbaar. Ten derde Willen volhouden: bouw een structuur van regelmatige reflectie in, bijvoorbeeld door wekelijks kort te evalueren wat wel en niet werkte en waarom. Door deze drie fasen te doorlopen, word je doel niet meer een vaag idee maar een reeks duidelijke stappen die je daadwerkelijk kunt zetten. In combinatie met positieve psychologie leer je je sterke punten te gebruiken en komt motivatie vaak vanzelf terug op het moment dat je ziet wat er wél lukt en waarom het waardevol is.
Praktische tools om doelen concreet en haalbaar te maken
Een van de krachtige hulpmiddelen is SMART+, een variant van de klassieke SMART-methode. SMART+ helpt je doelen te formuleren die Specifiek, Meetbaar, Ambitieus maar haalbaar, Relevants en Tijdgebonden zijn. Het plus-teken wijst op extra aandacht voor betekenisvolle waarde en haalbaarheid: waarom dit doel belangrijk is en of het realistisch genoeg is om bij te dragen aan je groei. Daarnaast is progressiegericht werken een mindset waarbij je je richt op kleine, regelmatige stapjes en het meten van voortgang. Dit geeft je tal van kleine successen en houdt de motivatie hoog. Een waardendagboek ondersteunt dit proces door dagelijks vast te leggen welke waarde je hebt nagestreefd, welke acties daarbij hoorden en welke resultaten dit opleverde. Door dit dagboek ontstaat er helderheid over het verband tussen jouw waarden, je acties en je voortgang, waardoor volhouden natuurlijker aanvoelt.
Hoe dopamine en de hersenen je doelen helpen halen
Onze hersenen spelen een cruciale rol bij motivatie en planning. Het dopaminesysteem geeft een signaal van beloning wanneer je een stap dichter bij je doel zet, wat zorgt voor een gevoel van voldoening en extra energie om door te gaan. De voorfrontale cortex, oftewel de voorhoorn van de hersenen (veelal afgekort als PFC), regelt planning, aandacht en het uitstellen van directe verleidingen ten gunste van lange termijn doelen. Om dit systeem te ondersteunen kun je kiezen voor korte, concrete taken die in één sessie afgerond kunnen worden, zodat de beloning snel volgt. Regelmatige reflectie helpt ook: doordat je terugkijkt op wat werkt en waarom, versterk je het pad naar succes en blijf je gemotiveerd. Een goede routine, voldoende slaap, regelmatige beweging en een gezonde voeding dragen bij aan een stabiel dopaminesysteem en een sterke PFC, waardoor je beter kunt plannen en volhouden. Houd het waardendagboek bij om te zien hoe je waarden en dagelijkse acties met elkaar in verband staan en vier kleine successen zodat de hersenen telkens opnieuw een positieve motivatie krijgen om door te zetten.
Lees ook: Werkstress herkennen en verminderen of Assertiviteit trainen in de praktijk.