Richting geven aan je leven met acceptatie en commitment

In dit artikel leer je stap voor stap hoe je richting geeft aan je leven met praktische uitleg van de methode Acceptatie en Commitment Therapie en de OGW-methode. Je ontdekt hoe je een toekomstbeeld maakt, welke eerste stap je kunt zetten en hoe je obstakels plant. Daarnaast ligt de focus op wat er in je hersenen gebeurt wanneer je richting kiest: de rol van de prefrontale cortex en het frontoparietale netwerk bij plannen, aandacht en gedrag. Uitgelegd in duidelijke taal, zodat ook een leek het kan toepassen.

Toekomstbeeld als kompas

Een duidelijk Toekomstbeeld helpt bij het maken van keuzes die in lijn liggen met wat echt belangrijk voor je is. In Acceptatie en Commitment Therapie leer je emotionele ervaringen te accepteren zonder erdoor te laten sturen, zodat je kunt handelen vanuit je waarden. De OGW-methode ondersteunt dit proces met drie concrete bouwstenen: Toekomstbeeld, Eerstvolgende stap en Obstakelplan. Door dit samen te gebruiken, train je hersenen – met name de prefrontale cortex en het frontoparietale netwerk – om gericht te blijven handelen, zelfs wanneer emoties pittig zijn. Voor een leek klinkt dit misschien als een abstract idee, maar het werkt voorzichtig en stap voor stap. Begin met een heldere beschrijving van hoe jouw leven eruitziet als jij jouw kernwaarden volgt. Denk na over wat je ziet, hoort en voelt in die toekomst; verbind dat beeld aan concrete waarden zoals gezondheid, verbinding, groei of vrijheid. Door dit beeld regelmatig te herhalen en te noteren wat er anders is als je richting volgt, versterk je de neurale netwerken die plannen, aandacht en doorzettingsvermogen mogelijk maken. Dit helpt je om in gewone dagelijkse situaties toch besluiten te nemen die bij jouw richting passen.

Eerstvolgende stap en obstakelplan

Zodra het Toekomstbeeld helder is, kun je de Eerstvolgende stap bepalen: een kleine, concrete actie die je vandaag of morgen kunt uitvoeren. Het doel is om onmiddellijk vooruitgang te voelen en vertrouwen op te bouwen. Denk aan stappen zoals: plan een korte sessie van twintig minuten om aan jouw plan te werken, bel of mail iemand die je helpt, of zet een eerste taak in je agenda. Naast die eerste stap ontwikkel je een Obstakelplan: bedenk welke obstakels de grootste kans hebben om je richting te laten verlaten, bijvoorbeeld tijdgebrek, angst of uitstel, en formuleer expliciete als-dan-reacties. Voor elk obstakel kies je een eenvoudige oplossing, zoals: als ik geen tijd heb, blokkeer ik 25 minuten in mijn agenda; als angst opduikt, doe ik drie diepe ademhalingen; als ik word afgeleid, zet ik mijn telefoon op stil en gebruik ik een timer. Door deze aanpak voelen de hersenen – vooral de prefrontale cortex en het frontoparietale netwerk – dat er een hanteerbaar plan achter zit, waardoor je veerkrachtiger en doelgerichter wordt in drukke periodes.

Waarden en hersenen: hoe Acceptatie en Commitment Therapie en OGW helpen

Acceptatie helpt je emoties en gedachten te erkennen zonder erdoor te laten bepalen wat je doet, terwijl Commitment je aanspoort tot regelmatige acties die in lijn liggen met je belangrijkste waarden. Samen vormen ze een krachtige combinatie die je mentale flexibiliteit vergroot en je gedrag beter afstemt op wat echt telt. Naar buiten gericht betekent dit dat je keuzes maakt die je waardevol vindt, zelfs als gevoelens tegenwerken. Vanuit een zenuwnetwerkperspectief train je zo vooral de voornaamste hersenkern, de prefrontale cortex, en het frontoparietale netwerk, die verantwoordelijk zijn voor planning, aandacht en het aanpassen van gedrag aan doelen. Voor een lezer die niet bekend is met deze termen, is het proces eenvoudig: identificeer wat voor jou telt, verbind dit met een concreet toekomstbeeld, en zet kleine, regelmatige stappen die daarop aansluiten. Naarmate je deze aanpak vaker toepast, merk je dat richting geven minder een grote sprong vereist en meer een patroon van bewuste keuzes wordt.

Oefeningen en dagelijkse gewoontes

Om richting geven te verankeren in je dagelijks leven kun je eenvoudige, herhaalde oefeningen inzetten. Begin met dagelijks vijf minuten reflectie op wat voor jou echt belangrijk is en wat jouw Toekomstbeeld vandaag betekent. Schrijf in een paar zinnen welke Eersvolgende stap jij vandaag kunt zetten en plan die stap in je agenda. Doe vervolgens een korte check-in: wat werkte goed, wat niet en wat is je volgende stap? Daarnaast kun je ademhalingsoefeningen of een korte mindfulness-practice gebruiken om emoties te observeren in plaats van direct te handelen, wat de werking van de prefrontale cortex en het frontoparietale netwerk ondersteunt. Deze kleine, consistente acties helpen bij het opbouwen van veerkracht en focus, zodat richting geven steeds natuurlijker aanvoelt in drukke dagen. Onthoud: richting geven is geen eindpunt, maar een voortdurende oefening in keuzes, uitvoering en bijsturing. Door regelmatig te oefenen bouw je een stevig kompas op dat je leven steeds richting geeft.

– door Lou KnowsYou, psycholoog & trainer in gedragsverandering

Lees ook: Werkstress herkennen en verminderen of Assertiviteit trainen in de praktijk.